Op de dag van het eetbare landschap kunnen de bezoekers in het openluchtmuseum van Bokrijk  te Genk leren hoe ze vroeger om ambachtelijke wijze bier brouwden. Met Gilde Demerdal zorgen we al jarenlang voor het goede verloop van deze brouwdag en geven we uitleg over het brouwproces aan de duizenden bezoekers. De bezoekers kunnen proeven van een authentiek Waals bierrecept uit de 19de eeuw met gerst- en tarwemout, haver en spelt. Het bier werd in mei van dit jaar gebrouwen.

Weetjes:

Tot de late middeleeuwen bestond bier gewoonlijk uit een mengsel van haver, tarwe en gerst. Gerst is meer geschikt voor bierproductie dan andere graansoorten omdat het graan sneller versuikert en er dus gemakkelijker alcohol wordt gevormd. Vanaf de 18de eeuw hadden de meeste bieren daarom gemoute gerst als hoofdbestanddeel. Soms gebruikte men ook tarwe of andere granen.

Tot in de late middeleeuwen bracht de brouwer bier vooral op smaak met gruit. Dat was een kruidenmengsel dat lokaal verschilde, maar waarvan gagel meestal een belangrijk bestanddeel was.

Vanaf de late middeleeuwen verscheen er een nieuwe smaakmaker op het toneel: hop. Hop had een belangrijk voordeel ten opzichte van gruit. Het verbeterde de houdbaarheid van het bier. Dat was vooral in de zomer noodzakelijk. Tegenwoordig worden bijna alle bieren met hop gebrouwen, al vind je de laatste jaren ook opnieuw enkele speciaalbieren met gruit.

Het brouwproces is in wezen heel eenvoudig. Het is een procedé waarbij suikers uit graan, meestal gerst, door gistcellen worden omgezet in alcohol en koolzuur. Dat gaat als volgt:

Mout (gedeeltelijk gekiemde gerstgranen) werd met water gemengd en goed geroerd met een roerstok. De vloeistof werd tot ongeveer 70° C opgewarmd en moest die temperatuur behouden. Enzymen zetten dan het zetmeel uit de mout verder om in suikers die worden opgelost in het water. Zo kreeg men een vloeistof waarin vaste en vloeibare delen dreven. De vaste delen, of het draf, moesten uit de vloeistof verwijderd worden. Dat heet het klaren. De achtergebleven vloeistof, eigenlijk een gesuikerde pap, noemde men het wort. Dat wort vormt de basis van bier.

Meer info over het Historisch bierbrouwen in Bokrijk vind je HIER